7326 Sayılı Kanunun (Vergi Affı Kanunu) Gümrük Vergi ve Cezaları Yönüyle Açıklanması
Bilindiği üzere gümrük vergi ve para cezalarını da kapsayan 7326 sayılı Kanun (Vergi Affı Kanunu) 03.06.2021 tarihinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yayımlandığı tarihte yürürlüğe girdi. Kanunun kapsamına bakıldığında; gümrük vergi ve cezaları ile gümrük vergilerine bağlı olmayan idari para cezaları, faizler ve gecikme zamları da yer almaktadır. Bu bağlamda çalışmamızın konusu kanun kapsamında gümrük vergi ve cezalarının aftan nasıl yararlandığının incelenmesidir. Çalışmamızın dayanağını ilgili linkte yer alan kanun metni oluşturmaktadır.
Kapsam ve Tanımlar
Gümrük Vergileri: İlgili mevzuat uyarınca eşyanın ithali veya ihracında uygulanan Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri tarafından takip ve tahsil edilen gümrük vergisi diğer vergiler, eş etkili vergiler ve mali yüklerin tümü.
Yİ-ÜFE Aylık Değişim Oranları: Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay için belirlediği 31.12.2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını, 1.1.2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1.1.2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1.1.2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1.11.2016 tarihinden itibaren aylık %0,35 oranını, (bu Kanunun yayımlandığı ay dahil),
Kanunun 1/3-d maddesinde; 30.04.2021 tarihinden önce (bu tarih dahil) 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları hakkında uygulanır.
Kesinleşmiş Alacaklar
Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilen alacaklardan bu Kanunun yayımı tarihi itibariyle (bu tarih dahil)
Gümrük vergilerine bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları ve aslı, bu kanunun yayımı tarihinden önce ödenmiş olanlar dahil olmak üzere asla bağlı olarak kesilen idari para cezalarının tamamı,
Gümrük vergi asıllarına bağlı olmaksızın kesilmiş idari para cezaları ile 5326 sayılı Kabahatler Kanunun iştirak hükümleri nedeniyle kesilmiş idari para cezalarının %50’sinin bu kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan %50’sinin,
Eşyanın gümrüklenmiş değerine bağlı olarak kesilmiş idari para cezalarının %30’u ve varsa gümrük vergileri aslının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacakları yerine bu kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın bu kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla cezaların kalan yüzde 70’i ile alacak asıllarına bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i amme alacaklarının tamamının
Tahsilinden vazgeçilir.
İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan vergiler hakkında kesinleşmiş alacaklar gibi işlem yapılır.
Bu kanunun kapsadığı döneme ilişkin olup, bu kanunun yayımı tarihi itibariyle yargı kararı ile kesinleştiği halde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce bu kanunda öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da yapılandırılır.
Kesinleşmiş Gümrük Vergi Alacakları Nelerdir?
Gümrük idareleri tarafından düzenlenen idari para cezalarına karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 günlük sürede itirazda bulunulmayan ya da süresi içerisinde idari yargı birimlerine başvurulmayan alacaklar,
Gümrük idareleri tarafından düzenlenen ek tahakkuk ve para cezalarına itiraz edildiği ve itirazın reddedilmesi sonucu idari yargıya başvuru yapıldığı durumlarda, idari yargı kararının tebliğ edildiği tarihten itibaren bir üst mahkemeye itiraz veya temyiz yoluna gidilmeyen alacaklar,
İdari yargı kararına karşı, bir üst mahkeme nezdinde itiraz ya da temyiz yoluna gidilmesi ancak bir üst mahkeme tarafından verilen karara karşı tebliğ tarihinden itibaren kararın düzeltilmesi talebinde bulunulmayan alacaklar,
Gümrük Kanunu uyarınca uzlaşma başvurusunda bulunulması sonucu üzerinde uzlaşılan gümrük vergileri ve para cezaları,
Kesinleşmiş gümrük vergi alacaklarıdır.
Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekir.
Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar
Bu kanunun yayımı tarihi itibariyle ilk derece yargı mercileri nezdinde dava açılmış, ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan, ikmalen, resen ya da idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklarda gümrük vergilerinin %50’si ile bu tutara ilişkin faiz, gecikme faizi ve gecikme zammı yerine bu kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın,
Bu kanuna belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gümrük vergilerinin %50’si faiz, gecikme faizi, gecikme zammı, ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları, idari para cezaları ve bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının
Tahsilinden vazgeçilir.
Bu kanunun yayımı tarihi itibariyle gümrük vergilerine ilişkin gümrük yükümlülüğü doğmuş ve idari itiraz süresi geçmemiş veya idari itiraz mercilerine intikal etmiş bulunan tahakkuklar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanır.
Bu kanunun yayımı tarihi itibariyle uzlaşma hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış, ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar da bu kanun hükümlerinden yararlanır.
Bu kanun hükümlerinden yararlananlar, 4458 sayılı Gümrük Kanunun uzlaşma, 5326 sayılı Kabahatler Kanunun peşin ödeme indirimi hükümlerinden yararlanamazlar.
İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunulan İşlemler
4458 sayılı Kanuna ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği halde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden bildirilmesi durumunda gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine bu kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilir.
Başvuru Süresi ve Şartları
Bu kanun hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların 31.08.2021 tarihine kadar ilgili gümrük idaresine başvurmaları şarttır.
Ticaret Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerine bağlı ödenecek tutarların ilk taksitini 30.09.2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) diğer taksitlerini ise bu tarihleri takip eden ikişer aylık dönemler halinde azami on sekiz eşit taksitte ödemeleri şarttır.
Bu kanundan yararlanılarak süresinde ödenen alacaklara bu kanunda yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla kanunun yayımı tarihinden sonraki süreler için faiz, gecikme zammı, gecikme cezası gibi fer’i amme alacakları hesaplanmaz.
Bu kanundan yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve ilgili maddeler uyarınca dava açmamaları veya açılan davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gereken borçluların, bu kanun hükümlerinden yararlanabilmeleri için ilgili maddelerde belirlenen başvuru sürelerinde, yazılı olarak bu iradelerini belirtmeleri şarttır. Borçlularca kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere davadan vazgeçilmesi halinde idarece de ihtilaflar sürdürülmez.
Davadan vazgeçme dilekçeleri ilgili tahsil dairesine verilir ve bu dilekçelerin tahsil dairesine verildiği tarih, ilgili yargı merciine verildiği sayılarak dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilir.
Bu kanun hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarda verilen kararlar ile hükmedilen yargılama gideri, avukatlık ücreti ve fer’ileri talep edilmez ve bu alacaklar için icra takibi yapılmaz. Vazgeçme tarihinden önce ödenmiş olan yargılama giderleri ve avukatlık ücretleri geri alınamaz.